ទ្រឹស្តីគោល នៃពុទ្ធសាសនានិកាយថេរវាទ
ពុទ្ធសាសនានិកាយថេរវាទី មានន័យប្រាកដថា ការប្រៀនប្រដៅ របស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ ឬការប្រៀនប្រដៅជំនាន់ដើម គឺជាការសិក្សាចាស់បំផុត នៃព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលនៅគង់វង់ដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។ ថេរវាទីបានចាប់កំណើត នៅប្រទេសឥណ្ឌាសម័យបុរាណ ដែលរក្សាទុកនូវលក្ខណៈដូចដើម ហើយជាទូទៅ វាមានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលគ្នានឹងពុទ្ធសាសនាសម័យដំបូង។ ច្រើនសតវត្សរ៍ក្រោយមក ពុទ្ធសាសនានិកាយថេរវាទីជាសាសនាចម្បងនៅប្រទេស ស្រីលង្កា (៧០ ភាគរយ នៃចំនួនប្រជាពលរដ្ឋ) និង មួយផ្នែកធំនៃអាស៊ីភាគអាគ្នេយ៍ (ប្រទេសខ្មែរ លាវ ភូមា និង ថៃ) ។ ប្រពៃណីថេរវាទីនេះ ក៏ត្រូវបានគេប្រតិបត្តិនៅក្នុងប្រទេសចិនផ្នែកអាគ្នេយ៍ ដោយក្រុមសម្ពន្ធ ស្ហាន និង តៃ នៅប្រទេសវៀតណាម ដោយក្រុមជនជាតិខ្មែរក្រោម ប្រទេសបង់ក្លាដេស ដោយក្រុមសម្ពន្ធ ពរុអាស ឆកមា និងមឃ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និង ឥណ្ឌូណេស៊ី ផងដែរ ។ សព្វថ្ងៃនេះ ពុទ្ធសាសនានិកាយថេរវាទីកំពុងមានប្រជាប្រីយភាព នៅប្រទេស សិង្ហបូរី និង នៅបស្ចិមប្រទេស ។ សព្វថ្ងៃ អ្នកកាន់ពុទ្ធសាសនានិកាយថេរវាទី ជុំវិញពិភពលោកមានចំនួនជាង ១២៤ លាននាក់ ហើយក្នុងសតវត្ស៍ថ្មីនេះ ថេរវាទីបានចាក់ឫសក្នុងលោកខាងលិច និង រីកដុះដាលឡើងវិញនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា ។
ទ្រឹស្តីសំខាន់បំផុតនៃពុទ្ធសាសនានិកាយថេរវាទី គឺ ទស្សនវិជ្ជា នៃការវិភាគ ឥតឈប់ឈរ នៃដំណើរជីវិត ពោលគឺមិនមែនជាការគោរពត្រឹមតែច្បាប់សីលធម៌ ឬ ពិធីបុណ្យខាងសាសនានោះទេ ។ ទ្រឹស្តីចម្បងបំផុត នៃពុទ្ធសាសនានិកាយថេរវាទី គឺ អរិយសច្ចៈ ៤ (ចតុរារិយសច្ច) ។ អរិយសច្ច គឺ ការពិតដ៏ប្រពៃបំផុត ឥតក្លែងបន្លំកើត ពោលគឺ ទុក្ខ, ទុក្ខសមុទយ, ទុក្ខនិរោធ, និង ទុក្ខនិរោធគាមិនីបដិបទា ។ បើនិយាយតាមភាសាសាមញ្ញ អរិយសច្ចៈ ៤ គឺ ការស្គាល់បញ្ហា, ការរកមូលហេតុនៃបញ្ហា, ការដឹងថាបញ្ហាអាចដោះស្រាយបាន, និង ការរកវិធីដោះស្រាយបញ្ហា និង ការអនុវត្តន៍តាមវិធីនោះ(ប្រតិបត្តិ) ដោយខ្លួនឯង លុះត្រាតែដោះស្រាយបញ្ហារួច ។ ចំណុចសំខាន់បំផុតនៃពុទ្ធសាសនានិកាយថេរវាទី គឺ ម្ចាស់បញ្ហា ជា អ្នកដោះស្រាយបញ្ហា ដោយខ្លួនឯង ពោលគឺ មិនទំលាក់កំហុសឲ្យអ្នកដទៃដោះស្រាយ ឬ ពឹងអាទិទេព (God) ឬ ព្រះពោធិសត្វ ណាមួយ ឲ្យជួយដោះស្រាយទេ ។ ដូចជាពុទ្ធភាសិត នៅក្នុង គាថាធម្មបទ ថា "អត្តា ហិ អត្តនោ នាថោ កោ ហិ នាថោ បរោ សិយា ។ អត្តនា ហិ សុទន្តេនា នាថំ លភតិ ទុល្លភំ" "ខ្លួនជាទីពឹងរបស់ខ្លួន អ្នកដទៃជាទីពឹងដូចម្តេចបាន ព្រោះបុគ្គលអ្នកមានខ្លួនហ្វឹកហ្វឺនល្អហើយ រមែងបាននូវទីពឹង ដែលគេបានដោយកម្រ" ។
No comments
Post a Comment