Header Ads

Header ADS

ដូចម្ដេចដែលហៅថា បណ្តឹង?


ដូចម្ដេចដែលហៅថា បណ្តឹង? គឺជាអំនាចមួយដែលច្បាប់ទទួលស្គាល់សំរាប់បុគ្គល ឬនីតិបុគ្គលដែលប្តឹងទៅតុលាការដើម្បីទាមទារអោយមានការគោរពសិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍ស្របច្បាប់របស់គេ។ ចំពោះបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី​ យោងទៅតាមសិទ្ធិដែលមានលើចលនវត្ថុ ឬអចលនវត្ថុ ឬលើរូបបុគ្គល​ ដូចជាសិទ្ធិកាន់កាប់ ដី ផ្ទះ កង់ ឡាន ម៉ូតូ ឬប្តឹងសុំអោយអនុវត្តកាតព្វកិច្ចនៃកិច្ចសន្យា ជាដើម។ បុគ្គលអ្នកប្តឹង ត្រូវធ្វើបណ្តឹងដាក់ជូនទៅប្រធានតុលាការរដ្ឋប្បវេណី អោយបានទាន់ពេលវេលា។ កាលបើធ្វើឡើងក្រោយរយៈពេលច្បាប់កំនត់ បណ្តឹងនោះមិនអាចទទួលបានឡើយ។ ចំពោះបណ្តឹងព្រហ្មទណ្ឌ យោងទៅតាមហេតុការណ៍ និងអន្តរាយដែលកើតមានឡើង​ ហើយដែលប៉ះពាល់ដលអាយុជីវិត រូបរាងកាយ ទ្រព្យសម្បត្តិ សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ ឬសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ។អ្នកប្តឹងត្រូវប្តឹងអោយចំជនល្មើសអាចសុំអោយមានការផ្តន្ទាទោសជនល្មើស និងសុំអោយជននោះបង់ប្រាក់សងការខូចខាត ឬអាចទាមទារប្រាក់ជំងឺចិត្តបាន។
ដូចម្ដេចដែលហៅថា បណ្តឹង​ទាស់? ​គឺជា​បណ្ដឹង​ដែល​ធ្វើ​ឡើង​ដើម្បី​ឲ្យ​តុលាការ​ដែល​បាន​សម្រេច​សេចក្ដី​រួច​ហើយ​ មក​ជម្រះសេចក្ដី​សា​ឡើង​វិញ​ម្ដង​ទៀត។ មូល​ហេតុ​ដែល​មាន​បណ្ដឹង​ទាស់​ទៅ​លើ​សាល​ក្រម​ឬ សាល​ដីកា​របស់​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​ព្រោះ​ពេល​ជំនុំ​ជម្រះ គឺជន​ជាប់​ចោទ ដើម​បណ្ដឹង​រដ្ឋប្បវេណី ឬ​តំណាង​ស្រប​ច្បាប់ អវត្តមាន​ឬ​មិន​បាន​ដឹង​ពីការ​ជំនុំ​ជម្រះ​លើ​រឿង​ក្ដី​នេះ (មាត្រា ៣៦២៤០៩ ក្រម​នីតិវិធី​ព្រហ្ម​ទណ្ឌ​នៃ​ព្រះ​រាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ឆ្នាំ​២០០៧)។ បណ្ដឹង​ទាស់ ​អាច​ធ្វើ​ឡើង​បាន​ក្នុង​រយៈ​ពេល ១៥​ថ្ងៃ បន្ទាប់​ពី​បាន​ទទួល​សាល​ក្រម សាល​ដីកា ឬ​បាន​ដឹង​យ៉ាង​ពិត​ប្រាកដ (មាត្រា ៣៦៥៣៦៨៤០៩៤១២ ក្រម​នីតិវិធី​ព្រហ្មទណ្ឌ​នៃ​ព្រះ​រាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ឆ្នាំ​២០០៧)។ ហើតយបណ្ដឹង​​អាច​ធ្វើ​ឡើង​បាន​ដោយ​ដាក់​ពាក្យ​បណ្ដឹង​សរសេរ​ជា​លាយ​លក្ខណ៍​អក្សរ ដាក់​នៅ​ការិយាល័យ​ក្រឡា​បញ្ជី​នៃ​តុលាការ​ដែល​បាន​ប្រកាស​សាល​ក្រម ឬ​សាល​ដីកានៅ​ចំពោះ​មុខ​ព្រះ​រាជ​អាជ្ញាអង្គភាព​នគរបាល​ឬ​កង​រាជ​អាវុធហត្ថ ឬ​នៅ​ចំពោះ​មុខ​ប្រធាន​ពន្ធនាគារ​ឬ​មណ្ឌល​ឃុំ​ខ្លួន (មាត្រា ៣៦៦,៤១០ ក្រម​នីតិវិធី​ព្រហ្ម​ទណ្ឌ​នៃ​ព្រះ​រាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ឆ្នាំ​២០០៧)។ បញ្ជាក់ៈ ចំពោះ​តុលាការ​កំពូល​ពុំ​មាន​បណ្ដឹង​ទាស់​ទេ ព្រោះ​សាល​ដីកា​ដែលប្រកាស​រួច​ត្រូវ​ចូល​ជា​ធរមាន​ភ្លាម។
អ្នក​ដែល​មាន​សិទ្ធិ​ប្ដឹង​ទាស់​ឬ​ប្ដឹង​ជំនួស​ពិរុទ្ធ​ជន​បាន​ (បកស្រាយតាមន័យច្បាប់)គឺថា៖
១- ពិរុទ្ធ​ជន​ជា​នីតិជន (មាន​អាយុ​ចាប់​ពី ១៨ ឆ្នាំ​ឡើង) អាច​ប្ដឹង​បាន​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​ឬ​ពឹង​អ្នក​តំណាង​ឲ្យ​ប្ដឹង​ជំនួស (អ្នក​តំណាង​ស្រប​ច្បាប់​គឺ​មេធាវី) ព្រោះថាច្បាប់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានកំណត់វ័យនីតិភាពពោលគឺអាយុ ១៨ ឆ្នាំឡើងព្រោះថា អាយុនេះអាចមានការគិតពិចារណាបានត្រឹមត្រូវទៅលើសកម្មភាពរបស់ខ្លួន។ (មាត្រា ៩៦ ក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ឆ្នាំ២០០៧)។ ប៉ុន្តែ ពិរុទ្ធជនជាអនីតិជនមិនអាចប្ដឹងដោយខ្លួនឯងបាន ព្រោះគាត់ពុំទាន់មានសមត្ថភាពតាមផ្លូវច្បាប់នៅឡើយ។
២- ពិរុទ្ធ​ជន​ជា​អនីតិជន (មាន​អាយុ ១៤​ឆ្នាំ ឡើង​ដល់ ១៨​ឆ្នាំ) អ្នក​ដែល​អាច​ប្ដឹង​ទាស់​បាន​មាន ឪពុកម្ដាយ អាណា​ព្យាបាល​ឬ​មេធាវី​ដែល​មាន​ការ​ផ្ទេរ​សិទ្ធិ​ពី​ឪពុកម្ដាយ អាណា​ព្យាបាល។មូលហេតុដែលច្បាប់ចែងឲ្យមានការប្ដឹងជំទាស់ឬប្ដឹងជំនួស ព្រោះថា ច្បាប់ត្រូវបានធានារក្សាសិទ្ធិដល់ជនជាប់ចោទនិងផលប្រយោជន៍ស្របច្បាប់នៅចំពោះមុខយុត្តាធិការតុលាការកាលណាបណ្ដឹងជំទាស់ត្រូវបានធ្វើឡើងនោះ សាលក្រមឬសាលដីកា ដែលបានសម្រេចត្រូវចាត់ទុកជាអត់បានការ ហើយតុលាការដដែលនោះនឹងបើកសវនាការជំនុំជម្រះសាជាថ្មីឡើងវិញ។
ដូចម្ដេចដែលហៅថា បណ្ដឹង​ឧទ្ធរណ៍? បណ្ដឹង​ឧទ្ធរណ៍​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ពេល​ដែល​ព្រះ​រាជ​អាជ្ញា ជន​ជាប់​ចោទ ដើម​បណ្ដឹង​រដ្ឋប្បវេណី​ឬ​តំណាង​ស្រប​ច្បាប់​មិន​សុខ​ចិត្ដ​ចំពោះ​សាលក្រម​ដែល​បាន​សម្រេច​សេច​ក្ដី (មាត្រា ៣៧៣ ក្រម​នីតិវិធី​ព្រហ្ម​ទណ្ឌ​នៃ​ព្រះ​រាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ឆ្នាំ​២០០៧)។ រយៈ​ពេល​ប្ដឹង​ឧទ្ធរណ៍​មួយ​ខែ (មាត្រា ៣៨១៣៨២ ក្រម​នីតិវិធី​ព្រហ្ម​ទណ្ឌ​នៃ​ព្រះ​រាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ឆ្នាំ​២០០៧)។
ដូចម្ដេចដែលហៅថា បណ្ដឹង​សារ​ទុក្ខ? បណ្ដឹង​សារ​ទុក្ខ​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ពេល​ដែល​អគ្គ​ព្រះ​រាជអាជ្ញា​ ជន​ជាប់​ចោទ​ ដើម​បណ្ដឹង​រដ្ឋប្បវេណី ឬ​តំណាង​ស្រប​ច្បាប់​មិន​សុខ​ចិត្ដ​ចំពោះ​សាល​ដីកា​របស់​សាលា​ឧទ្ធរណ៍ (មាត្រា ៤១៧ ក្រម​នីតិវិធី​ព្រហ្មទណ្ឌ​នៃ​ព្រះ​រាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ឆ្នាំ​២០០៧)។ រយៈ​ពេល​ធ្វើ​បណ្ដឹង​សារ​ទុក្ខ​មួយ​ខែ (មាត្រា ៤២០ ក្រម​នីតិវិធី​ព្រហ្មទណ្ឌ​នៃ​ព្រះ​រាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ឆ្នាំ​២០០៧)។
ដូចម្ដេចដែលហៅថា បណ្ដឹង​សើរើ? គឺជា​បណ្ដឹង​តវ៉ា​មួយ​ប្រឆាំង​ទៅ​នឹង​សាល​ក្រម​ឬ​សាល​ដីកា​ដែល​បាន​ចូល​ជា​ស្ថាពរ (មាត្រា ៤៤៣ ក្រម​នីតិវិធី​ព្រហ្មទណ្ឌ​នៃ​ព្រះ​រាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ឆ្នាំ​២០០៧)។ អ្នក​ដែល​ធ្វើ​បណ្ដឹង​សើរើ​បាន​គឺ​រដ្ឋ​មន្រ្តី​ក្រសួង​យុត្ដិធម៌ ទណ្ឌិត​ឬ​អ្នក​តំណាង​ស្រប​ច្បាប់​សហព័ទ្ធ ឪពុក​ម្ដាយ​កូន និង​ជា​ទូទៅ​ជន​ណា​ដែល​មាន​ប្រយោជន៍​ខាង​សម្ភារ​ឬ​ខាង​ផ្លូវ​ចិត្ដ​ក្នុង​ការ​លុប​បំបាត់​ទណ្ឌកម្ម​នេះ។ បណ្ដឹង​សើរើ​អាច​ធ្វើ​បាន​នៅ​តុលាការ​កំពូល។ បណ្ដឹង​ទាស់​ បណ្ដឹង​ឧទ្ធរណ៍ បណ្ដឹង​សារ​ទុក្ខ បណ្ដឹង​សើរើ ធ្វើ​ឡើង​ដើម្បី​ផល​ប្រយោជន៍​ស្រប​ច្បាប់។  ព្រះ​រាជ​អាជ្ញា​អាច​ប្ដឹង​ទៅ​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​ដោយ​មិន​សុខ​ចិត្ដ លើ​សាល​ក្រម​សាលា​ដំបូង​ខេត្ត-ក្រុង​បាន។ ចំណែក​អគ្គ​ព្រះ​រាជអាជ្ញា​អាច​ប្ដឹង​សារ​ទុក្ខ​ទៅ​តុលាការ​កំពូល​ចំពោះ​សេចក្ដី​សម្រេច​របស់​សាលា​ឧទ្ធរណ៍។ ជា​ឧទាហរណ៍៖
១- ជន​ជាប់​ចោទ​ត្រូវ​មាន​ទោស​ក្នុង​បទ​ឧក្រិដ្ឋ​ដែល​ច្បាប់​បាន​កំណត់​ទោស​ពី ៣ ឆ្នាំ​ទៅ ១០ ឆ្នាំ​ហើយ​តុលាការ​នៃ​សាលា​ដំបូង​ផ្ដន្ទាទោស​ដាក់​ពន្ធនាគារ​កំណត់ ៥ ឆ្នាំ តែ​ព្រះ​រាជ​អាជ្ញា​សាលា​ដំបូង​មិន​សុខ​ចិត្ដ​ប្ដឹង​ទៅ​សាលា​ឧទ្ធរណ៍។ សាលា​ឧទ្ធរណ៍​តម្កល់​សាល​ក្រម​របស់​សាលា​ដំបូង​ទុក​ជា​បាន​ការ​ទាំង​មូល។
២- ជន​ជាប់​ចោទ​ត្រូវ​មាន​ទោស​ក្នុង​បទ​ឧក្រិដ្ឋ ដែល​ច្បាប់​បាន​កំណត់​ទោស​ដាក់​ពន្ធនាគារ​ពីបី​ឆ្នាំ​ទៅ​ដប់​ឆ្នាំ តែ​ត្រូវ​សាលា​ដំបូង​ផ្ដន្ទាទោស​ដាក់​ពន្ធនាគារ​កំណត់ ៩​ឆ្នាំ តែ​ត្រូវ​ជន​ជាប់​ចោទ​ប្ដឹង​ឧទ្ធរណ៍។ ពេល​ជម្រះ​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​បាន​សម្រេច​កែ​ប្រែ​ទណ្ឌកម្ម​ទោស​ពីដាក់​ពន្ធនាគារ ៩​ឆ្នាំ មក ៤ ឆ្នាំ​វិញ​ក្នុង​ករណី​នេះ៖
ក- អគ្គ​ព្រះ​រាជអាជ្ញា​មិន​សុខ​ចិត្ដ​នឹង​សេចក្ដី​សម្រេច​របស់​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​បាន​ប្ដឹង​សារ​ទុក្ខ​ទៅ​តុលាការ​កំពូល។
ខ- ពិរុទ្ធ​ជន​ឬ​តំណាង​ស្រប​ច្បាប់ មិន​សុខ​ចិត្ដ​នឹង​សេចក្ដី​សម្រេច​របស់​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​បាន​ប្ដឹង​សារ​ទុក្ខ​ទៅ​តុលាការ​កំពូល។ តែ​ដោយ​សំណុំ​រឿង​មាន​ច្រើន តុលាការ​កំពូល​មិន​ទាន់​បាន​បើក​សវនាការ​ជំនុំ​ជម្រះ​រឿង​ក្ដី​នេះ​រយៈ​ពេល​បួន​ឆ្នាំ បាន​មក​ដល់។
ដោយ​យោង​តាម​សាល​ដីកា របស់​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​ដែល​បាន​ដល់​ថ្ងៃ​កំណត់​ផុត​ទោស។ ក្នុង​ករណី​នេះ៖
-      អគ្គ​ព្រះ​រាជ​អាជ្ញា​អម​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​មាន​សិទ្ធិ​ប្ដឹង​សារ​ទុក្ខ​ទៅ​តុលាការ​កំពូល​បាន។
ក- ចំពោះ​បណ្ដឹង​សារ​ទុក្ខ​របស់​អគ្គ​ព្រះ​រាជអាជ្ញាៈ មន្រ្ដី​ពន្ធនាគារ​មិន​អាច​ដោះ​លែង​ពិរុទ្ធ​ជន​បាន​ទេ ទាល់​តែ​មាន​សេចក្ដី​សម្រេច​របស់​តុលាការ​កំពូល​ឬ​ដល់​កំណត់​ទោស​របស់​សាលា​ដំបូង​ទើប​អាច​ដោះ​លែង​ពិរុទ្ធ​ជន​នោះ​បាន។
ខ- ចំពោះ​បណ្ដឹង​សារទុក្ខ​របស់​ពិរុទ្ធ​ជន​ឬ​អ្នក​តំណាង​ស្រប​ច្បាប់ៈ មន្រ្ដី​ពន្ធនាគារ​ដោះ​លែង​ពិរុទ្ធ​ជន​នោះ​បាន។ បញ្ជាក់ៈ
– បណ្ដឹង​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​ព្រះ​រាជអាជ្ញា​ឬ​អគ្គ​ព្រះ​រាជអាជ្ញា ទណ្ឌកម្ម​អាច​ត្រូវ​បាន​តុលាការ​សម្រេច​បន្ថែម​ឬ​បន្ថយ​ទណ្ឌកម្ម​ទោស។
– បណ្ដឹង​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​ពិរុទ្ធជន​ឬ​អ្នក​តំណាង​ស្រប​ច្បាប់​តុលាការ​សម្រេច​ទណ្ឌកម្ម​នៅ​ដដែល ឬ​បន្ថយ (មិន​សម្រេច​ដំឡើង​ទណ្ឌកម្ម​ឡើយ)៕
លោក​មេធាវី​អ្វី​ទៅ​បណ្តឹង​រដ្ឋប្បវេណី? គឺជា​ការ​អនុវត្ត​សិទ្ធិ​ទាមទារ​តាម​ផ្លូវ​តុលាការ​ចំពោះ​វិវាទ​ទាំង​ឡាយ​ណា ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ទំនាក់​ទំនង​ញាតិ និង​ទំនាក់​ទំនង​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ ដូចជា​បណ្តឹង​លែងលះ បណ្តឹង​ទាមទារ​ដី ឬ ប្រាក់​ជាអាទិ៍។ បណ្តឹង​រដ្ឋប្បវេណី​ត្រូវ​ដាក់​ទៅ​តុលាការ​រដ្ឋប្បវេណី នៃ​ការិយាល័យ​ទទួល​ពាក្យ​បណ្តឹង​និង​រដ្ឋបាល​របស់​សាលា​ដំបូង​រាជធានីខេត្ត ដោយ​ភាគី​នៃ​សំណុំ​រឿង​ហៅ​ថា ដើម​ចោទ (អ្នក​ប្តឹង​គេ) និង​ចុង​ចម្លើយ (អ្នក​ដែល​ត្រូវ​គេ​ប្តឹង)។ នៅ​ពេល​ដាក់​ពាក្យ​បណ្តឹង​ត្រូវ​បង់​ពន្ធ (ពន្ធ​ដាក់​ពាក្យ​សុំ) ដោយ​សមាមាត្រ​ទៅ​តាម​តម្លៃ​កម្មវត្ថុ​នៃ​បណ្តឹង ហើយ​តុលាការ​នឹង​បោះត្រា​បញ្ជាក់។
ពេល​ដែល​តុលាការ​ទទួល​បាន​ពាក្យ​បណ្តឹង តើ​នីតិវិធី​បន្ត​ត្រូវ​ធ្វើ​ដូចម្តេច?  រដ្ឋបាល​តុលាការ​នឹង​បញ្ជូន​ពាក្យ​បណ្តឹង​នេះ​ទៅ​ចៅក្រម​ទទួល​បន្ទុក ដើម្បី​ចាត់​ការ​ជា​សមត្ថកិច្ច​ដោយ​ពិនិត្យ​ទៅ​លើ​ទម្រង់​នៃ​ពាក្យ​បណ្តឹង​ឬ​ការ​បង់​ពន្ធ​ជាអាទិ៍​  បន្ទាប់​មក​នឹង​ចាត់​បញ្ជូន​ពាក្យ​បណ្តឹង​នេះ​ទៅ​ចុង​ចម្លើយ។ ចំណាត់ការ​បន្ត​ទៀត​តុលាការ​នឹង​កំណត់​កាលបរិច្ឆេទ​នីតិវិធី​ត្រៀម​សម្រាប់​ការ​ទាញ​ហេតុ​ផល ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ដែល​ច្បាប់​កំណត់​និង​សមរម្យ ដែល​អាច​ឲ្យ​ភាគី​ចូល​រួម​ក្នុង​នីតិវិធី​ត្រៀម​ដែល​ជា​ការ​អះអាង​របស់​ភាគី​ក្នុង​ការ​ឆ្លើយ​គាំទ្រ​ការ​ទាមទារ ឬ​បដិសេធ​ការ​ទាមទារ ជាអាទិ៍ ដែល​ជា​មូលដ្ឋាន​នៃ​ការ​សម្រេច​សេចក្តី​សម្រាប់​នីតិវិធី​ទាញ​ហេតុ​ផល​ដោយ​ផ្ទាល់​មាត់។
ជា​បន្ត​តើ​តុលាការ​នឹង​បើក​សវនាការ​នៅ​ពេល​ណា ហើយ​ប្រើ​សិទ្ធិ​សម្រេច​ដូចម្តេច​ចំពោះ​ពាក្យ​បណ្តឹង​នោះ? នៅ​ពេល​នីតិវិធី​ត្រៀម​សម្រាប់​ការ​ទាញ​ហេតុ​ផល​ត្រូវ​បាន​បញ្ចប់​  តុលាការ​នឹង​បន្ត​ចំណាត់ការ​ដោយ​កំណត់​កាលបរិច្ឆេទ​ទាញ​ហេតុ​ផល​ដោយ​ផ្ទាល់​មាត់ (សវនាការ) ដើម្បី​សម្រេច​សេចក្តី​ចំពោះ​ពាក្យ​បណ្តឹង​ថា តើ​ច្រាន​ចោល ឬ​សម្រេច​តាម​ការ​ទាមទារ។ ប្រសិន​បើ​ពាក្យ​បណ្តឹង​នោះ​គ្មាន​មូលដ្ឋាន​ឬ​គ្មាន​ភ័ស្តុតាង​គាំទ្រ​ការ​ទាមទារ​  តុលាការ​នឹង​ចេញ​សាលក្រម​ច្រាន​ចោល​ការ​ទាមទារ​  ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ​បើ​ពាក្យ​បណ្តឹង​នោះ​មាន​មូលដ្ឋាន​និង​ភ័ស្តុតាង​គ្រប់​គ្រាន់​  តុលាការ​នឹង​ចេញ​សាលក្រម​សម្រេច​តាម​ការ​ទាមទារ។
ចុះ​បើ​មាន​ភាគី​ណា​មួយ​មិន​សុខ​ចិត្ត​នឹង​សាលក្រម​របស់​តុលាការ​  តើ​ច្បាប់​ផ្តល់​សិទ្ធិ​អី្វ​ខ្លះ​ឲ្យ​ទៅ​ភាគី​នោះ? ការ​សម្រេច​សេចក្តី​របស់​តុលាការ​ចំពោះ​ពាក្យ​បណ្តឹង​ត្រូវ​ធ្វើ​ឡើង​តាម​រយៈ​សាលក្រម ដែល​ជា​សេចក្តី​សម្រេច​របស់​សាលា​ដំបូង​រាជធានីខេត្ត (តុលាការ​ជាន់ ទី១)។ ប្រសិន​បើ​ភាគី​ដែល​ចាញ់​ក្តី មិន​សុខ​ចិត្ត​  ភាគី​ចាញ់​ក្តី​អាច​ប្តឹង​ឧទ្ធរណ៍​នឹង​សេចក្តី​សម្រេច​នោះ​ទៅ​សាលា​ឧទ្ធរណ៍ (តុលាការ​ជាន់ ទី២) ដោយ​ការ​ប្តឹង​ឧទ្ធរណ៍​ត្រូវ​ធ្វើ​ឡើង​តាម​រយៈ​ពាក្យ​បណ្តឹង​ឧទ្ធរណ៍​នៅ​ការិយាល័យ​ក្រឡា​បញ្ជី​នៃ​សាលា​ដំបូង​ដែល​បាន​ចេញ​សាលក្រម​ដោយ​ត្រូវ​បង់​ពន្ធ​ស្មើ​នឹង ១,៥ ដង (មួយ​ដង​កន្លះ) នៃ​ពន្ធ​ដាក់​ពាក្យ​សុំ។ បន្ទាប់​ពី​ទទួល​ពាក្យ​បណ្តឹង​ឧទ្ធរណ៍ និង​បាន​បង់​ពន្ធ​គ្រប់​ចំនួន​  សាលា​ដំបូង​រាជធានីខេត្ត នឹង​បញ្ជូន​បណ្តឹង​នោះ​ទៅ​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​ក្នុង​ពេល​សមរម្យ​ដែល​អាច​គោរព​បាន​នូវ​គោល​ការណ៍​ស្តី​ពី​តុលាការ​ត្រូវ​រ៉ាប់រង​បណ្តឹង​ឲ្យ​ឆាប់​រហ័ស​និង​យុត្តិធម៌។
នៅ​ពេល​ពាក្យ​បណ្តឹង​ឧទ្ធរណ៍​ទៅ​ដល់​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​  តើ​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​ត្រូវ​ចាត់​ការ​ដូចម្តេច?  សាលា​ឧទ្ធរណ៍​នឹង​ពិនិត្យ​ពាក្យ​បណ្តឹង​នោះ​ថា តើ​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ដែល​ច្បាប់​កំណត់​ឬ​យ៉ាង​ណាបង់​ពន្ធ​គ្រប់​ចំនួន​ហើយ​ឬ​នៅជា​អាទិ៍។ បន្ទាប់​មក​ទៀត សាលា​ឧទ្ធរណ៍​នឹង​កំណត់​កាលបរិចេ្ឆទ​ទាញ​ហេតុ​ផល​ដោយ​ផ្ទាល់​មាត់​ដើម្បី​ត្រួត​ពិនិត្យ​ឡើង​វិញ​នូវ​ចំណាត់ការ​របស់​សាលា​ដំបូង​និង​ភាព​ស្រប​ច្បាប់​នៃ​សេចក្តី​សម្រេច​ទុក​ជា​មូលដ្ឋាន​នៃ​ការ​សម្រេច​បន្ត​ថា តើ​ច្រាន​ចោល​ពាក្យ​បណ្តឹង​ឧទ្ធរណ៍​ឬ​លុប​ចោល​សាលក្រម​សាលា​ដំបូង​រាជធានីខេត្ត ឬ​បញ្ជូន​ត្រឡប់​មក​សាលា​ដំបូង​រាជធានីខេត្ត ចាត់​ការ​បន្ត​ឲ្យ​បាន​សមស្រប​តាម​ផ្លូវ​ច្បាប់​ឡើង​វិញ។
ចុះ​បើ​ភាគី​ណា​មួយ​មិន​សុខ​ចិត្ត​នឹង​សាលដីកា​របស់​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​  តើ​អាច​ប្តឹង​ទៅ​ណា ឬ​ត្រូវ​ធ្វើ​ដូចម្តេច​ទៀត? ភាគី​អាច​ប្តឹង​សារ​ទុក្ខ​នឹង​សាល​ដីកា​របស់​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​ទៅ​តុលាការ​កំពូល (តុលាការ​ជាន់​ចុង​ក្រោយ) ដោយ​ការ​ប្តឹង​សារ​ទុក្ខត្រូវ​ធ្វើ​ឡើង​តាម​រយៈ​ពាក្យ​បណ្តឹង​សារ​ទុក្ខ​នៅ​ការិយាល័យ​ក្រឡា​បញ្ជី​នៃ​សាលា​ឧទ្ធរណ៍ ដែល​បាន​ចេញ​សាល​ដីកា​  ដោយ​ត្រូវ​បង់​ពន្ធ​នៃ​បណ្តឹង​សារ​ទុក្ខ​ស្មើ​នឹង ២ ដង​នៃ​ពន្ធ​ដាក់​ពាក្យ​សុំ។ បន្ទាប់​ពី​ទទួល​បាន​ពាក្យ​បណ្តឹង​សារទុក្ខ​និង​បាន​បង់​ពន្ធ​គ្រប់​ចំនួន​  សាលា​ឧទ្ធរណ៍​នឹង​បញ្ជូន​ពាក្យ​បណ្តឹង​សារទុក្ខ​ទៅ​តុលាការ​កំពូល​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​សមរម្យ​ដែល​អាច​គោរព​បាន​នូវ​គោល​ការណ៍​ស្តី​ពី​តុលាការ​ត្រូវ​រ៉ាប់រង​បណ្តឹង​ឲ្យ​ឆាប់​រហ័ស និង​យុត្តិធម៌។
នៅ​ពេល​ពាក្យ​បណ្តឹង​សារទុក្ខ​ទៅ​ដល់​  តើ​តុលាការ​កំពូល​នឹង​ចាត់​ការ​ដូចម្តេច? នៅ​ពេល​ ​មក​ដល់​  តុលាការ​កំពូល​នឹង​ពិនិត្យ​ពាក្យ​បណ្តឹង​សារ​ទុក្ខ​នោះ​ថា តើ​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ដែល​ច្បាប់​កំណត់​ឬ​យ៉ាង​ណា​  បង់​ពន្ធ​គ្រប់​ចំនួន​ហើយ​ឬ​នៅជា​អាទិ៍។ តមក​តុលាការ​កំពូល​នឹង​ចេញ​ដីកា​សម្រេច​ឲ្យ​ដើម​បណ្តឹង​សារ​ទុក្ខ​ដាក់​លិខិត បញ្ជាក់​មូល​ហេតុ​នៃ​បណ្តឹង​សារ​ទុក្ខ​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ដែល​ច្បាប់​កំណត់ (៣០ថ្ងៃ) គិត​ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​បាន​ទទួល​ដីកា​សម្រេច។ ប្រសិន​បើ​មិន​ដាក់​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ច្បាប់​កំណត់​នោះ​ទេ តុលាការ​កំពូល​នឹង​លើក​បណ្តឹង​ចោល​ដោយ​ដីកា​សម្រេច។ ប្រសិន​បើ​ដើម​បណ្តឹង​សារទុក្ខ​បាន​ដាក់​លិខិត​បញ្ជាក់​មូល​ហេតុ​នៃ​បណ្តឹង​សារ​ទុក្ខ ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ដែល​ច្បាប់​កំណត់​  តុលាការ​កំពូល​នឹង​ចាត់​បញ្ជូន​លិខិត​នេះ​ទៅ​ចុង​បណ្តឹង​សារទុក្ខ​ដើម្បី​ឲ្យ​ឆ្លើយ​តប​តាម​រយៈ​ឯកសារ​ត្រៀម (សារណា​តប) ក្នុង​ការ​ឆ្លើយ​ដោះ​បន្ទុក​ចំពោះ​ការ​លើក​ឡើង​របស់​ដើម​បណ្តឹង​សារ​ទុក្ខ។ សាល​ដីកា​របស់​តុលាការ​កំពូល​ជា​សេចក្តី​សម្រេច​បិទ​ផ្លូវ​តវ៉ា (សាលដីកា​អធិបតេយ្យ) ហើយ​ការ​ប្តឹង​ត្រូវ​បញ្ចប់​ត្រឹម​តុលាការ​កំពូល​  លើក​លែង​តែ​ភាគី​ចាញ់​ក្តី​អះអាង​អំពី​មូលហេតុ​នៃ​ការ​ជំនុំ​ជម្រះ​សាជាថ្មី​ហើយ​មាន​ហេតុ​ផល​តាម​ការ​កំណត់​របស់​ច្បាប់​  ភាគី​នោះ​អាច​ដាក់​ពាក្យ​បណ្តឹង​ទាមទារ​ឲ្យ​ជំនុំ​ជម្រះ​សា​ជា​ថ្មី៕

No comments

Powered by Blogger.